21 De Dokwerker

De Dokwerker is een standbeeld en een monument. Het beeld staat met gestrekte armen op het Jonas Daniël Meijerplein. Dit monument staat er sinds 1952 ter nagedachtenis aan de Februaristaking van 1941.

Vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog werden de Joden ook in Nederland lastig gevallen door de WA, een afdeling van de NSB. Ze werden vernederd en hun spullen werden gestolen. De Joodse- en niet Joodse Amsterdammers verzetten zich hiertegen en vormden knokploegen. Dit leidde vaak tot vechtpartijen omdat café-eigenaren weigerden om “verboden voor Joden” bordjes op te hangen of omdat ze Joodse artiesten op lieten treden.

Op 11 februari was een knokploeg van de WA onderweg naar het Waterlooplein om Joden in elkaar te slaan. De knokploeg van de Joden was gewaarschuwd en wapende zich met ijzeren staven, ploertendoders, wapenstokken en flessen bleekwater. Toen bij deze vechtpartij één van de mannen van de WA om het leven kwam, besloten de nazi’s om een razzia te houden in de Joodse wijk. Er werden 427 Joodse mannen tussen de 20 en 35 jaar opgepakt. Ze werden afgevoerd naar concentratiekamp Mauthausen.

In Amsterdam werd besloten dat ze de Duitsers, door middel van staken, duidelijk wilden maken dat Jodenvervolging niet zou werken in Nederland. Op 25 februari 1941 kwam in de ochtend het openbaar vervoer stil te liggen en al snel legden de arbeiders overal het werk neer.

Als een olievlek breidde de staking uit over de steden Zaandam, Haarlem, Velsen, Hilversum, Bussum, Weesp, Muiden en de stad Utrecht.

De Duitsers braken de staking met meedogenloos geweld en intimidatie.
Er vielen 9 doden en 24 zwaargewonden onder de stakers. Er werden meerdere
stakers opgepakt die later stierven voor het vuurpeloton.

Bij de dokwerker, die een staker voorstelt, wordt ieder jaar de Februaristaking herdacht.